Malatya İçin Yararlı Bir Böcek
Süleyman ÖZEROL
17 Ekim 2015, Cumartesi, Ballıkaya...
Sabahleyin kalktığımda hanım ile cevizleri ekmek damının üzerine kuruması için çıkarıp serdik.
Kahvaltı yaptıktan sonra bilgisayarı ve interneti açtım. İletilere, bazı dosyalara göz attım.
Tuvalete gittiğimde yerde kapıya doğru yürüyen bir böcek gördüm. Kapıya gelince tırmandı ve yukarı doğru yürümeye başladı. Gözlüğüm gözümde olmadığından net olarak göremiyordum ama hafifi kırmızı siyaha yakın bir renkte görünüyordu. "Uğur böceği olabilir" diye düşündüm. Uğur böceğinin ilerleyişi, yürüyüşü genellikle aşağıya doğru değil de yukarı doğru olurdu.
Hani birilerinin üzerine ya da eşyasına konduğunda uğur getirileceğine inanıldığından uğur böceği deniliyor halk arasında. Bununla ilgili olarak da bitkilere dadanan zararlıları bu böceklerin ortaya çıkarak yok ettikleri söylentisi vardır.
Orta Avrupa'da eline uğur böceği konan kızın evleneceğine inanılırmış. Dolayısıyla bir adı da gelin böceği.
Çocukluğumuzda uğur böceği bulduğumuzda işaret parmağımıza çıkmasını bekler, çıktığında da "uç, uç!" derdik ve sanki duymuşcasına kanatlarını açarak havalanırdı sessizce. Bundan dolayıdır ki ona "uç uç böceği" de derdik.
Uğur böceği ile ilgili tekerlemeler, şarkılar vardı. En çok anımsanan ve bilineni şöyle başlıyordu:
Uç uç böceğim
Yarın düğün olacak
Annem sana bana
Telli pabuç alacak
O kadar yaz ayarlı, günleri geçti de rastlayamadığım uğur böceğine bugün tuvalette rastlamam ilginç değil mi? Uğur mu getirecek acaba?
Uğur böceğini dışarıya salıvermek için peçetenin üzerine almak istedim, birden düştü ve lavabonun deliğinden aşağı kaydı. Baktığımda boruya düşmemiş olduğunu gördüm, "mutlaka çıkar" diye düşündüm.
Bir süre sonra bakmak için gittiğimde lavabonun sol yanında durduğunu gördüm, yani delikten çıkabilmişti, ancak kımıldamıyordu.
Uğur böcekleri rahatsız edildiklerinde yere düşerek ve çok defa da karınlarını vücutlarına toplayarak ölü taklidi yaparlarmış. Bu aklıma geldi ama yine de peçetenin üzerine alarak dışarıya çıkardım. Hava o kadar güzeldi ki Ballıkaya ve Kurşaklı kayaları kuzeydeki sıra kayalar arasında sanki de öne çıkmış yontu gibi net olarak görünüyordu. Ekim ortası olmasına karşın orman hala yemyeşildi.
Uğur böceği güneşe çıkınca kımıldadı. Kapıdaki iki basamağı indim ve doğu yandaki güllere doğru gittim. Beyaz, kırmızı ve sarı güllerden ortadaki olanın dalına bıraktım. Artık özgürdü. Lavabonun tuvalete bağlanan borusuna düşseydi belki de cansız bedeni zamanla parçalara ayrılacak ve Gözenin Deredeki kanalizasyon çıkışından Mezirme Deresine, oradan Kuruçay'a ve Fırat'a, derken Basra Körfezsinde Hint Okyanusuna karışacaktı.
İçeri girerek yazma işimi sürdürürken bunları da düşündüm.
Uğur böceklerinin ülkemizde daha çok vücutları yarım küre biçimindedir. Oval biçimde olanları da vardır. Kırmızı zemin üzerinde siyah benekli olan türleri bulunur. Bitkilere zarar veren ve uğur böceklerine benzeyen telli böceklerin 12, uğur böceklerinin 7 beneği vardır.
Bitkiler için bazı zararlıları ve bunların larvalarını yerler. Daha çok da kayısı ve eriklerin dallarındaki özsuyunu emerek zamk salgılamalarını sağlayan koşnil (kabuklu bit) Adlı böceği ve yaprak bitlerini yerler. Bir uğur böceğinin 5000 yaprak biti yediği öne sürülür.
Uğur böceği, özelilikle kayısı için zararlı olan böcekleri yok etmesi nedeniyle Malatya için hayırlı ve yararlı bir böcektir diyebiliriz. Acaba uğur böceklerini nasıl çoğaltabiliriz dersiniz?
Sabahleyin kalktığımda hanım ile cevizleri ekmek damının üzerine kuruması için çıkarıp serdik.
Kahvaltı yaptıktan sonra bilgisayarı ve interneti açtım. İletilere, bazı dosyalara göz attım.
Tuvalete gittiğimde yerde kapıya doğru yürüyen bir böcek gördüm. Kapıya gelince tırmandı ve yukarı doğru yürümeye başladı. Gözlüğüm gözümde olmadığından net olarak göremiyordum ama hafifi kırmızı siyaha yakın bir renkte görünüyordu. "Uğur böceği olabilir" diye düşündüm. Uğur böceğinin ilerleyişi, yürüyüşü genellikle aşağıya doğru değil de yukarı doğru olurdu.
Hani birilerinin üzerine ya da eşyasına konduğunda uğur getirileceğine inanıldığından uğur böceği deniliyor halk arasında. Bununla ilgili olarak da bitkilere dadanan zararlıları bu böceklerin ortaya çıkarak yok ettikleri söylentisi vardır.
Orta Avrupa'da eline uğur böceği konan kızın evleneceğine inanılırmış. Dolayısıyla bir adı da gelin böceği.
Çocukluğumuzda uğur böceği bulduğumuzda işaret parmağımıza çıkmasını bekler, çıktığında da "uç, uç!" derdik ve sanki duymuşcasına kanatlarını açarak havalanırdı sessizce. Bundan dolayıdır ki ona "uç uç böceği" de derdik.
Uğur böceği ile ilgili tekerlemeler, şarkılar vardı. En çok anımsanan ve bilineni şöyle başlıyordu:
Uç uç böceğim
Yarın düğün olacak
Annem sana bana
Telli pabuç alacak
O kadar yaz ayarlı, günleri geçti de rastlayamadığım uğur böceğine bugün tuvalette rastlamam ilginç değil mi? Uğur mu getirecek acaba?
Uğur böceğini dışarıya salıvermek için peçetenin üzerine almak istedim, birden düştü ve lavabonun deliğinden aşağı kaydı. Baktığımda boruya düşmemiş olduğunu gördüm, "mutlaka çıkar" diye düşündüm.
Bir süre sonra bakmak için gittiğimde lavabonun sol yanında durduğunu gördüm, yani delikten çıkabilmişti, ancak kımıldamıyordu.
Uğur böcekleri rahatsız edildiklerinde yere düşerek ve çok defa da karınlarını vücutlarına toplayarak ölü taklidi yaparlarmış. Bu aklıma geldi ama yine de peçetenin üzerine alarak dışarıya çıkardım. Hava o kadar güzeldi ki Ballıkaya ve Kurşaklı kayaları kuzeydeki sıra kayalar arasında sanki de öne çıkmış yontu gibi net olarak görünüyordu. Ekim ortası olmasına karşın orman hala yemyeşildi.
Uğur böceği güneşe çıkınca kımıldadı. Kapıdaki iki basamağı indim ve doğu yandaki güllere doğru gittim. Beyaz, kırmızı ve sarı güllerden ortadaki olanın dalına bıraktım. Artık özgürdü. Lavabonun tuvalete bağlanan borusuna düşseydi belki de cansız bedeni zamanla parçalara ayrılacak ve Gözenin Deredeki kanalizasyon çıkışından Mezirme Deresine, oradan Kuruçay'a ve Fırat'a, derken Basra Körfezsinde Hint Okyanusuna karışacaktı.
İçeri girerek yazma işimi sürdürürken bunları da düşündüm.
Uğur böceklerinin ülkemizde daha çok vücutları yarım küre biçimindedir. Oval biçimde olanları da vardır. Kırmızı zemin üzerinde siyah benekli olan türleri bulunur. Bitkilere zarar veren ve uğur böceklerine benzeyen telli böceklerin 12, uğur böceklerinin 7 beneği vardır.
Bitkiler için bazı zararlıları ve bunların larvalarını yerler. Daha çok da kayısı ve eriklerin dallarındaki özsuyunu emerek zamk salgılamalarını sağlayan koşnil (kabuklu bit) Adlı böceği ve yaprak bitlerini yerler. Bir uğur böceğinin 5000 yaprak biti yediği öne sürülür.
Uğur böceği, özelilikle kayısı için zararlı olan böcekleri yok etmesi nedeniyle Malatya için hayırlı ve yararlı bir böcektir diyebiliriz. Acaba uğur böceklerini nasıl çoğaltabiliriz dersiniz?
